Apabila kita berfikir tentang perkataan “karat,” imej pertama yang sering terlintas di fikiran ialah salutan serpihan coklat kemerahan yang terbentuk pada besi atau keluli apabila terdedah kepada udara lembap, fenomena yang secara saintifik dikenali sebagai oksida besi.Tindak balas kimia boleh diwakili seperti berikut:

4𝐹𝑒+3𝑂2+6𝐻2𝑂→4𝐹𝑒(𝑂𝐻)3,

Tindak balas ini membawa kepada pembentukan besi terhidrat(III) oksida, yang biasa dikenali sebagai karat.

Namun begitu, apabila ia datang kepada aluminium, timbul persoalan: Adakah aluminium berkarat? Untuk menjawab ini, kita perlu mendalami apa itu karat sebenarnya, bagaimana ia mempengaruhi logam yang berbeza, dan secara khusus, bagaimana aluminium bertindak balas dalam keadaan yang sama.

Apa itu Rust?

Karat secara khusus adalah sejenis kakisan yang berlaku dengan besi dan keluli apabila ia terdedah kepada oksigen dan lembapan. Tindak balas kimia menghasilkan oksida besi. Ciri khas karat bukan sahaja warnanya tetapi juga cara ia menyebabkan logam mengembang dan mengelupas, yang akhirnya boleh menjejaskan integriti struktur logam.

Aluminium dan Kakisan

aluminium, tidak seperti besi, tidak berkarat. Ini kerana aluminium tidak mengandungi besi, dan oleh itu, tindak balas kimia tertentu yang menghasilkan oksida besi (karat) tidak boleh berlaku. Namun begitu, ini tidak bermakna aluminium kebal terhadap semua bentuk kakisan. Daripada berkarat, aluminium mengalami proses yang dipanggil pengoksidaan.Tindak balas kimia untuk pembentukan aluminium oksida adalah seperti berikut:

4𝐴𝑙+3𝑂2→2𝐴𝑙2𝑂3,

Tindak balas ini adalah spontan dan eksotermik, bermakna ia membebaskan haba. Lapisan aluminium oksida sangat keras dan memberikan perlindungan yang sangat baik terhadap kakisan selanjutnya.

Proses Pengoksidaan dalam Aluminium

Apabila aluminium terdedah kepada atmosfera, ia bertindak balas dengan oksigen untuk membentuk aluminium oksida pada permukaannya. Lapisan aluminium oksida ini agak berbeza daripada karat dalam beberapa cara utama:

1. Warna dan Tekstur: Aluminium oksida tidak mengelupas atau merah seperti oksida besi. Sebaliknya, ia membentuk keputihan atau jernih, lapisan pelindung yang biasanya tidak ketara.
2. Penghalang Pelindung: Tidak seperti oksida besi, yang merosot dan merosakkan logam, aluminium oksida sebenarnya melindungi logam asas daripada kakisan selanjutnya. Lapisan ini cepat terbentuk apabila aluminium segar terdedah kepada udara dan sangat tahan terhadap kakisan selanjutnya.

Mengapa Aluminium Dipilih untuk Aplikasi Luaran

Sifat semulajadi aluminium menjadikannya pilihan yang sangat baik untuk aplikasi luaran. Berikut adalah beberapa sebab mengapa:

• Ketahanan: Oleh kerana lapisan oksida pelindungnya, aluminium sangat tahan terhadap degradasi berkaitan cuaca, terutamanya dalam persekitaran yang biasanya akan mempercepatkan pengaratan besi.
• Ringan: Aluminium sangat ringan berbanding logam lain, menjadikannya pilihan ideal untuk aplikasi di mana berat adalah faktor, seperti dalam pesawat, pembinaan kenderaan, dan struktur mudah alih.
• Tidak Toksik dan Boleh Dikitar Semula: Aluminium tidak toksik dan sangat boleh dikitar semula, yang menyumbang kepada popularitinya dalam pembungkusan dan pembinaan makanan.

Faktor-faktor yang Mempengaruhi Hakisan Aluminium

Manakala aluminium tahan kakisan, keadaan tertentu boleh mempercepatkan proses atau membawa kepada bentuk kakisan lain:

• Kakisan Galvanik: Ini berlaku apabila aluminium bersentuhan dengan logam yang lebih mulia dengan kehadiran elektrolit, membawa kepada peningkatan kakisan.
• Faktor persekitaran: Pendedahan kepada bahan pencemar industri, persekitaran masin (seperti kawasan pantai), dan keadaan pH yang melampau boleh meningkatkan kakisan.

Aluminium lwn. Logam Lain: Rintangan Kakisan

Membandingkan rintangan kakisan aluminium kepada logam lain membantu menggambarkan kelebihan dan batasannya.

Jadual : Rintangan Kakisan Logam Biasa